Nhà máy Tuyển quặng Apatít Bắc Nhạc Sơn (Công ty TNHH Một thành viên Apatít Việt Nam) có công suất 350.000 tấn/năm, nhưng trong những tháng đầu năm 2017, nhà máy chỉ hoạt động 2/3 công suất. Kế hoạch năm 2017, nhà máy sản xuất, tiêu thụ 260.000 tấn tinh quặng apatít, nhưng đến hết tháng 7, nhà máy chỉ sản xuất 142.000 tấn, đạt trên 54% kế hoạch năm. Nguyên nhân là do sản phẩm khó tiêu thụ, lượng quặng apatít tồn kho từ cuối năm 2016 và đầu năm 2017 của nhà máy lên đến 280.000 tấn. Ông Nguyễn Mạnh Thắng, Giám đốc Nhà máy Tuyển quặng Apatít Bắc Nhạc Sơn chia sẻ: Chưa bao giờ tình hình sản xuất, kinh doanh của đơn vị lại gặp khó khăn như hiện nay. Nếu so với cùng kỳ năm trước, thời điểm này, sản lượng quặng apatít sản xuất bằng 35%. Đặc biệt, thị trường tiêu thụ sản phẩm chủ yếu là các nhà máy phốt pho, công ty sản xuất phân bón trong nước, nhưng thời gian qua, các đơn vị này gặp khó khăn về đầu ra sản phẩm. Sản phẩm không tiêu thụ được, nên những tháng đầu năm, đơn vị hoạt động cầm chừng và phải cắt giảm lao động.

Sản xuất tại Chi nhánh Luyện đồng Lào Cai.

Hoạt động sản xuất, kinh doanh của Nhà máy Tuyển quặng Apatít Bắc Nhạc Sơn phần nào nói lên khó khăn chung của các công ty khai thác, nhà máy tuyển quặng apatít và sản xuất phân bón trên địa bàn. Theo ông Nguyễn Trọng Phú, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Apatít Việt Nam, thì cuối năm 2016 và đầu năm 2017, công ty gặp rất nhiều khó khăn như: Thị trường tiêu thụ sản phẩm giảm, nên trữ lượng tinh quặng tồn kho lớn; việc xin cấp phép lại khai trường đang khai thác, các khai trường tạm đóng cửa chưa được giải quyết dẫn đến khó khăn trong việc hoạch định kế hoạch và tổ chức sản xuất; nguồn quặng loại 1 cho phốt pho cạn kiệt, không đáp ứng đủ nhu cầu; các khu vực bãi thải, hồ thải hết dung tích chứa, việc mở rộng khu vực bãi thải, hồ thải gặp khó khăn, nên ảnh hưởng nhiều đến sản xuất và tiến độ xây dựng cơ bản của công ty... 

Trước thực tế trên, Công ty đã sớm điều chỉnh kế hoạch sản xuất, giao chỉ tiêu định mức cho các đơn vị thực hiện giảm chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm; đồng thời cơ cấu lại tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động của các nhà máy, xí nghiệp thành viên; cải tiến công tác quản lý và đổi mới công nghệ, thiết bị; tăng cường tìm đối tác chiến lược trong hoạt động sản xuất, kinh doanh; đầu tư và áp dụng kỹ thuật cao vào sản xuất, phân loại một số sản phẩm theo yêu cầu của khách hàng; triển khai hỗ trợ khách hàng một phần chi phí vận chuyển sản phẩm… Với những giải pháp trên, khó khăn về sản xuất và thị trường từng bước tháo gỡ. Kết quả, trong 7 tháng năm 2017, doanh thu của công ty đạt hơn 1.800 tỷ đồng, đóng góp ngân sách nhà nước gần 200 tỷ đồng, lợi nhuận phát sinh hơn 100 tỷ đồng, lương bình quân của người lao động đạt 9 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu sản xuất trên 2,6 triệu tấn quặng apatít trong năm nay là nhiệm vụ không đơn giản và cần sự quyết tâm cao của lãnh đạo, cán bộ, công nhân viên trong công ty.

Tìm hiểu các đơn vị, doanh nghiệp chế biến tại Khu Công nghiệp Tằng Loỏng (Bảo Thắng) cho thấy, quý I/2017, các đơn vị gặp những khó khăn tương tự, nhưng từ quý II đến nay, thị trường một số sản phẩm đã dần phục hồi, nên hoạt động sản xuất công nghiệp đã có bước tăng trưởng. Trao đổi với chúng tôi, ông Hoàng Ngọc Minh, Giám đốc Chi nhánh Luyện đồng Lào Cai cho biết: Mặc dù hoạt động sản xuất gặp nhiều khó khăn do tác động của thị trường, nhưng với sự nỗ lực của tập thể cán bộ, công nhân viên và bằng nhiều giải pháp đồng bộ, đơn vị đã đạt kết quả tích cực trong sản xuất, kinh doanh và bằng gần 60% kế hoạch năm. Đơn vị tự tin sẽ hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch sản xuất năm với 11.500 tấn đồng, 600 kg vàng, 440 kg bạc, 42.500 tấn axit sulfuric, 1.950 tấn thạch cao, góp phần gia tăng giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh.

Cùng với đó, công nghiệp điện có sự tăng trưởng trở lại, khi các nhà máy thủy điện đi vào phát điện ổn định từ đầu tháng 5 và trên địa bàn có thêm 3 dự án thủy điện đi vào hoạt động. Tính đến nay, tỉnh Lào Cai có 39 dự án thủy điện đi vào hoạt động, với tổng công suất lắp máy 638,6 MW.

Theo đánh giá của Sở Công thương, những tháng đầu năm, hoạt động sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, nhờ các giải pháp tháo gỡ kịp thời của Chính phủ, các bộ, ngành, sự chỉ đạo của tỉnh và sự vào cuộc tích cực của các sở, ngành, đặc biệt là nỗ lực của các công ty, doanh nghiệp, sản xuất công nghiệp của tỉnh phát triển ổn định và đạt mức tăng trưởng khá so với cùng kỳ năm 2016. Cụ thể, giá trị sản xuất công nghiệp trên địa bàn (theo giá so sánh 2010) 7 tháng năm 2017 đạt gần 12.000 tỷ đồng, bằng 48,6% kế hoạch, tăng 3,2% so với cùng kỳ năm 2016. Trong đó, ngành công nghiệp khai khoáng đạt 1.549,4 tỷ đồng, bằng 59% kế hoạch, tăng 26,9% so cùng kỳ; công nghiệp chế biến, chế tạo đạt 7.943,5 tỷ đồng, bằng 48,2% kế hoạch; công nghiệp sản xuất điện, nước đạt 2.364,7 tỷ đồng, bằng 44,5% kế hoạch, tăng 4% so với cùng kỳ năm 2016. Điều đáng ghi nhận là sản lượng một số sản phẩm tăng so với cùng kỳ năm 2016 như: Quặng sắt (tăng 208%), Fenspat nghiền (tăng 159,4%), Supe lân (tăng 51%), phân NPK (tăng 43,3%), gạch xây dựng (tăng 40%), lân trắng (tăng 36,6%), bạc (tăng 27,5%), phôi thép (tăng 8,2%)... Tình hình tiêu thụ và giá bán một số sản phẩm tương đối ổn định và có chiều hướng tăng trở lại như: Quặng apatít các loại, đồng, phân bón NPK, gạch xây dựng, axit photphoric, phôi thép.

Để thực hiện mục tiêu giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh đạt 24.402 tỷ đồng, tăng 12,5% so với năm 2016, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ban, ngành, các huyện, thành phố trong việc tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển thị trường, tiêu thụ sản phẩm. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp đẩy mạnh cải tiến công tác quản lý và đổi mới công nghệ, thiết bị; áp dụng tiến bộ khoa học nhằm nâng cao hàm lượng công nghệ, giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm; tăng cường công tác xúc tiến thương mại và tìm kiếm thị trường.