Văn Bàn trước đây thuộc tỉnh Yên Bái, từ năm 1976 hợp nhất thuộc tỉnh Hoàng Liên Sơn và từ năm 1991 tách tỉnh đến nay, thuộc Lào Cai. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, huyện có địa bàn rộng, địa hình phức tạp, giao thông đi lại rất khó khăn. Kinh tế chậm phát triển, chủ yếu là tự cấp, tự túc, trình độ dân trí thấp. Trước khi chưa có Đảng lãnh đạo, nhân dân các dân tộc huyện Văn Bàn phải sống cuộc đời lầm than, cơ cực dưới ách thống trị của thực dân Pháp và địa chủ, phong kiến. Trước đòi hỏi cấp bách của cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc, tháng 6/1946, Ban cán sự Đảng huyện Văn Bàn được thành lập, khi đó chỉ có 3 đảng viên do đồng chí Đào Đình Bảng là Trưởng ban. Ngay sau khi thành lập, Ban cán sự Đảng của huyện đã tích cực lãnh đạo tuyên truyền, vận động nhân dân tăng gia lao động sản xuất, tham gia kháng chiến, phát triển đảng viên và xây dựng tổ chức cơ sở đảng. Ngày 27/9/1947, Huyện ủy Văn Bàn chính thức được thành lập với 5 đảng viên do đồng chí Nguyễn Hữu Minh (tức Minh Đăng) là Bí thư (kiêm Bí thư Chi bộ). Chỉ sau thời gian ngắn, đến năm 1950, Đảng bộ huyện Văn Bàn đã phát triển được 11 chi bộ, với 191 đảng viên. Đảng bộ lớn mạnh đã lãnh đạo nhân dân chiến đấu, giải phóng quê hương. Ngày 16/11/1950, Văn Bàn được giải phóng.

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh và huyện Văn Bàn thăm mô hình cánh đồng một giống tại xã Hòa Mạc.

Sau ngày giải phóng, Đảng bộ huyện Văn Bàn tập trung lãnh đạo nhân dân tích cực tham gia xây dựng chính quyền, thi đua lao động, sản xuất, diệt giặc đói, giặc dốt, cải tạo tập quán lạc hậu, xóa bỏ tàn dư của chế độ thực dân, phong kiến, truy quét thổ phỉ; phối hợp với các huyện tham gia Chiến dịch Lê Hồng Phong, góp phần quan trọng vào thắng lợi Chiến dịch Điện Biên Phủ (7/5/1954).

Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, với tinh thần “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, “Tất cả vì miền Nam ruột thịt” đã có hàng trăm thanh niên của huyện Văn Bàn xung phong lên đường nhập ngũ. Cùng với đó, nhân dân đã đóng góp hàng ngàn tấn lương thực, thực phẩm cho tiền tuyến. Tại địa phương, huyện đã thành lập 23 tiểu đội dân quân du kích, 9 tổ bắn máy bay, huy động dân công đào 10.000 m giao thông hào, 1.000 hầm trú ẩn. Phối hợp với các lực lượng vũ trang tổ chức đánh 5 trận tập kích bằng không quân của địch vào địa phận huyện, bắn rơi 1 máy bay Mỹ. Những đóng góp to lớn đó đã góp phần cùng cả nước bảo vệ vững chắc miền Bắc xã hội chủ nghĩa và giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975).

Đất nước thống nhất, cả nước cùng đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội và thực hiện công cuộc đổi mới. Cùng với củng cố, xây dựng tổ chức đảng và hệ thống chính trị, Đảng bộ huyện Văn Bàn tập trung lãnh đạo phát triển kinh tế. Bằng các chính sách hỗ trợ của Nhà nước và phát huy tiềm năng thế mạnh của địa phương, Đảng bộ huyện xây dựng nghị quyết, chương trình, đề án sát thực tại địa phương và đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng: Kinh tế - xã hội của huyện phát triển ổn định, nhanh và toàn diện; tổng sản lượng lương thực năm 2015 đạt 52.981 tấn, tăng 38.174 tấn so với năm 1991; cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, tỷ trọng nông, lâm nghiệp - công nghiệp và thương mại công nghiệp - dịch vụ tương ứng là 34,9% - 39,1% - 23,9%... Tốc độ tăng trưởng kinh tế tăng 14,1%/năm; thu nhập bình quân đầu người năm 2015 đạt 25,85 triệu đồng; giá trị sản xuất đạt 49,8 triệu/ha; thu ngân sách trên địa bàn đạt 102,159 tỷ đồng. Diện mạo đô thị của huyện hình thành rõ nét, trên địa bàn có 4 trung tâm cụm xã; hệ thống đường giao thông phát triển, 95% đường trục xã được trải nhựa, tạo điều kiện phát triển dịch vụ vận tải hành khách thuận lợi, 100% số xã được phủ sóng điện thoại, thông tin liên lạc thông suốt, dịch vụ ngân hàng hoạt động hiệu quả.

Công tác giáo dục, y tế được quan tâm, toàn huyện có 59/92 trường học được công nhận đạt chuẩn quốc gia; 12/23 xã, thị trấn đạt chuẩn quốc gia về y tế. Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới được quan tâm triển khai thực hiện. Đến hết năm 2015, toàn huyện có 2 xã (Văn Sơn, Hòa Mạc) đạt chuẩn nông thôn mới.

Cùng với phát triển kinh tế - xã hội, Văn Bàn giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm quốc phòng, an ninh và trật tự, an toàn xã hội; công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, hoạt động của MTTQ và các đoàn thể quần chúng có sự đổi mới và tiến bộ; hệ thống chính trị ở cơ sở được củng cố vững chắc. Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và rèn luyện đạo đức lối sống cho cán bộ, đảng viên luôn được các cấp ủy quan tâm chú trọng.

Nhìn lại chặng đường 69 năm qua, từ một chi bộ với 5 đảng viên, đến nay, Đảng bộ huyện Văn Bàn có 62 tổ chức cơ sở đảng, với 4.937 đảng viên, 398 chi bộ. Trong đó, 100% số thôn, bản, tổ dân phố có chi bộ độc lập.

Nhiều đổi thay ở các vùng nông thôn Văn Bàn.

Với những nỗ lực vượt bậc trong phát triển kinh tế và xây dựng Đảng, hệ thống chính trị, Đảng bộ huyện Văn Bàn nhiều năm liền được Tỉnh ủy Lào Cai công nhận là Đảng bộ trong sạch, vững mạnh; cán bộ và nhân dân các dân tộc Văn Bàn đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba (năm 1979), hạng Nhì (năm 1982), hạng Nhất (năm 1999), Danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp năm 2003 và Huân chương Độc lập hạng Ba (năm 2010).

Tự hào với những thành tích của Đảng bộ huyện Văn Bàn qua 69 năm xây dựng và phát triển, hướng tới kỷ niệm 25 năm tái lập tỉnh, Đảng bộ huyện Văn Bàn sẽ tiếp tục phát huy thành tích đã đạt được, thường xuyên nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn với quan điểm lãnh đạo trong giai đoạn 2015 - 2020 của Ban Chấp hàng Đảng bộ huyện, đó là: Phát triển kinh tế nhanh và bền vững, coi phát triển nông, lâm nghiệp và xây dựng nông thôn mới là trọng tâm - xuyên suốt, phát triển công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp - xây dựng cơ bản là quan trọng, thương mại dịch vụ là mũi nhọn; xây dựng Đảng là then chốt; đảm bảo quốc phòng, an ninh. Lãnh đạo tổ chức thực hiện đạt và vượt các mục tiêu chủ yếu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Văn Bàn lần thứ XX, được cụ thể hóa bằng 4 chương trình, 13 đề án, 5 kế hoạch của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện đề ra là nhiệm vụ trung tâm của toàn Đảng bộ, đưa Văn Bàn trở thành huyện phát triển của tỉnh.

                                                                                                  Phạm Toàn Thắng

                                                                  (Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Văn Bàn)