Các tổ chức quốc tế đồng loạt hạ dự báo tăng trưởng kinh tế thế giới
Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) dự báo năm 2015, tăng trưởng kinh tế toàn cầu chỉ đạt 3,1% (giảm 0,2% điểm so với dự báo tháng 7/2015); năm 2016 phục hồi nhẹ ở mức 3,6% (giảm 0,2% điểm so với dự báo tháng 7/2015). Trong khi đó, Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo con số này là 2,5% trong năm 2015 (giảm 0,4% điểm so với dự báo trước) và 3,0% trong năm 2016.
Theo IMF, triển vọng kinh tế toàn cầu có nhiều rủi ro như tái phát khủng hoảng nợ Hy Lạp, cú sốc kép của việc đồng loạt thu hẹp nới lỏng tiền tệ của Mỹ, EU và Nhật Bản... có nguy cơ gây bất ổn thị trường tài chính; tăng trưởng tiềm năng tiếp tục suy yếu và trì trệ kéo dài do nợ và thất nghiệp cao làm suy yếu đầu tư và tiêu dùng; kinh tế Trung Quốc “hạ cánh cứng” có nhiều tác động khó lường; căng thẳng leo thang ở các điểm nóng địa - chính trị quốc tế (vấn đề Ukraine, cuộc chiến chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Trung Đông...).
Tăng trưởng không đồng đều
Theo các tổ chức quốc tế, trong khi kinh tế các nước phát triển phục hồi chậm (IMF dự báo tăng trưởng 2,0% trong năm 2015 và 2,2% trong năm 2016) thì tốc độ tăng trưởng của các nền kinh tế đang nổi cũng giảm năm thứ 5 liên tiếp do tăng trưởng chậm lại của Trung Quốc và giảm mạnh tăng trưởng ở các nước xuất khẩu dầu mỏ (IMF dự báo mức tăng trưởng 4,0% trong năm 2015 và 4,5% trong năm 2016).
Kinh tế Mỹ dự báo tăng 2,0% trong năm 2015 (giảm 0,1% điểm so với tháng 7/2015) và 2,2% trong năm 2016. Trong 9 tháng đầu năm 2015, thâm hụt ngân sách khoảng 2,5% GDP, thấp nhất kể từ năm 2007 và thấp hơn cả mức trung bình 40 năm qua. Lạm phát, việc làm mới và lương đều yếu hơn kỳ vọng. Nhiều tổ chức quốc tế dự báo Mỹ có thể bắt đầu tăng lãi suất vào tháng 12/2015 nhưng cũng có ý kiến là đầu năm 2016.
Liên minh châu Âu (EU) và Khu vực đồng Euro phục hồi nhẹ với tăng trưởng 1,5 - 1,6% trong năm 2015 - 2016. Dù vậy vẫn có nhiều khó khăn do nguy cơ tái phát khủng hoảng nợ, rủi ro giảm phát, tăng trưởng tiềm năng yếu do nợ công cao và bất lợi nhân khẩu học, gánh nặng kinh tế của khủng hoảng nhập cư…
Kinh tế Nhật Bản dự báo tiếp tục phục hồi với tăng trưởng 0,6% trong năm 2015 và 1% trong năm 2016.
Kinh tế Trung Quốc tiếp tục giảm tốc với tăng trưởng quý III/2015 đạt 6,9%, mức thấp nhất kể từ năm 2009; Trung Quốc đang trong quá trình tái cân bằng và tái cơ cấu (công nghiệp và đầu tư giảm - tiêu dùng và dịch vụ tăng). IMF dự báo kinh tế Trung Quốc năm 2015 đạt 6,8% và giảm xuống 6,3% trong năm 2016.
Kinh tế khu vực Đông Á - Thái Bình Dương tăng trưởng chậm với tốc độ 6,5% trong năm 20153. Ấn Độ là điểm sáng trong các nền kinh tế đang nổi với tăng trưởng cao 7,3 - 7,5% trong năm 2015 - 2016. Ở Đông Nam Á, các nước dựa vào thị trường Trung Quốc như Indonesia, Malaysia chịu nhiều tác động, trong đó tăng trưởng của Malaysia giảm mạnh còn 4,7% trong năm 2015 (năm 2014, tăng 6%).
Giá hàng hóa cơ bản chưa phục hồi
IMF dự báo trao đổi thương mại hàng hóa, dịch vụ toàn cầu năm 2015 tăng trưởng chậm với tốc độ 3,2% (giảm 0,9% điểm so với dự báo trước) và năm 2016 là 4,1%. Xuất, nhập khẩu của các nền kinh tế đang nổi và các nước đang phát triển đều giảm mạnh, trong đó xuất khẩu năm 2015 chỉ tăng 3,9% (giảm 1,1% điểm so với dự báo trước) và năm 2016 dự báo tăng 4,8%; nhập khẩu năm 2015 chỉ tăng 1,3% (giảm 2,3% điểm so với dự báo trước) và năm 2016 tăng 4,4%.
Theo Tổ chức Nông lương thế giới (FAO), chỉ số giá lương thực trong tháng 9/2015 đạt 156,3 điểm, xấp xỉ mức thấp nhất trong 6 năm qua. Giá các loại ngũ cốc cơ bản vẫn dao động ở mức thấp và chưa có dấu hiệu phục hồi. FAO cho rằng giá lương thực giảm do dự trữ ở mức cao, giá dầu thấp và đồng USD mạnh. Tổng nhập khẩu lương thực toàn cầu dự báo giảm xuống 1.090 tỉ USD trong năm 2015, mức thấp nhất trong vòng 5 năm qua.
Bên cạnh đó, giá dầu trong tháng 10/2015 dao động quanh mức 45 - 50 USD/thùng. Nhiều tổ chức quốc tế dự báo giá dầu thấp sẽ kéo dài hơn dự báo trước đây và có thể cân bằng vào năm 2016 khi sản lượng của các mỏ dầu có chi phí cao sẽ giảm dần.
Từ nay đến cuối 2015, giá dầu khó có thể phục hồi mạnh do tình trạng dư cung. Sản lượng dầu đá phiến của Mỹ có thể giảm dần nếu giá dầu thấp kéo dài, sản lượng dầu của OPEC nhiều khả năng vẫn ở mức cao vì các lý do, như sản lượng dầu của Iran nhiều khả năng sẽ tăng sau bỏ cấm vận; khả năng Indonesia gia nhập OPEC tháng 12/2015, giúp tăng sản lượng 900.000 thùng/ngày.
Về cầu, Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) dự báo nhu cầu dầu chưa phục hồi do nhiều nền kinh tế chủ chốt tăng trưởng chậm, theo đó mức tăng nhu cầu dầu thế giới giảm từ 1,8 triệu thùng/ngày trong năm 2015 xuống 1,2 triệu thùng/ngày trong năm 2016, đưa tổng nhu cầu tiêu thụ dầu toàn cầu xuống còn 95,7 triệu thùng/ngày./.